Wat is chronisch veneuze insufficiëntie (CVI)?
In ons lichaam wordt het bloed vervoerd via bloedvaten. Zuurstofrijk bloed wordt door slagaderen van het hart naar de weefsels, zoals huid en spieren, vervoerd. Aderen (venen) vervoeren vervolgens het zuurstofarme bloed van de weefsels terug naar het hart. Wanneer de aderen dat niet meer goed doen, spreekt men van veneuze insufficiëntie. Meestal zijn spataderen (abnormaal verwijde aderen) de oorzaak. De spataderen kunnen in de loop van het leven ontstaan door aanleg in de familie, zwangerschappen en/of een trombosebeen.
Welke klachten veroorzaken veneuze insufficiëntie?
Bij veneuze insufficiëntie zijn vaak spataderen aanwezig. Deze kunnen als cosmetisch storende bloedvaatjes of spataderen zichtbaar zijn. Soms zijn de aderen diep in het been aangedaan. Dit is niet zichtbaar. Wanneer de spataderen talrijk en omvangrijk genoeg zijn, ontstaan klachten. Meestal ontstaat een moe, loom en zwaar gevoel in de benen. Ook kan een vochtophoping rond de enkels ontstaan. Wanneer de bloedafvoer omvangrijk gestoord raakt, neemt de vochtophoping in het been toe en kunnen ook andere klachten, zoals eczeem, kleurverandering van de huid en soms zelfs open benen (wonden) ontstaan. De open wonden bevinden zich meestal bij de enkel.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De combinatie van klachten wijst meestal op 'veneuze insufficiëntie'. Bij twijfel kan aanvullend onderzoek uitkomst bieden. Enkele onderzoeken, die regelmatig uitgevoerd worden, zijn de volgende, niet pijnlijke, onderzoeken:
• Doppleronderzoek van de slagaderen
Met dit onderzoek kan de bloeddruk in de benen gemeten worden. Hierdoor kan nagegaan worden of de bloedtoevoer in de benen voldoende is.
• Doppleronderzoek en Duplexonderzoek van de aderen
Met dit onderzoek wordt de werking van kleppen in de aderen onderzocht en wordt nagegaan of de bloedafvoer probleemloos verloopt.
Wat is de behandeling van CVI?
Bij klachten van veneuze insufficiëntie moet nagegaan worden op welke wijze de bloedafvoer verbetert kan worden. Soms is het mogelijk om de spataderen te laten opereren, te laseren of weg te laten spuiten (scleroseren). Wanneer hierdoor de afvoer van het bloed verbetert, zullen de klachten verminderen en zullen minder snel 'open benen' ontstaan.
Helaas is het soms niet mogelijk om de spataderen te opereren of te scleroseren (wegspuiten). In dat geval kan de bloedafvoer alleen worden ondersteund door het aanleggen van speciale drukzwachtels of therapeutisch elastische kousen. Het doel van deze compressietherapie is druk van buitenaf te geven om het vocht snel en blijvend te laten verdwijnen en de bloedstroom te verbeteren door de kapotte kleppen in de aderen te ondersteunen. Als het vocht vermindert, wordt de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen verbeterd en is er minder kans op het ontstaan van een wond aan het onderbeen.
Compressietherapie met zwachtels
Door het aanleggen van speciale niet elastische drukverbanden kan een stevige druk op het been uitgeoefend worden. De bloedafvoer wordt hierdoor verbeterd. De bloedafvoer neemt vooral toe wanneer de kuitspieren gebruikt worden. Lopen is dus noodzakelijk!
De niet elastische verbanden werken veel beter dan elastische zwachtels als je actief bent. De druk op het been neemt bij lopen met niet elastische zwachtels veel meer toe. De bloedafvoer wordt hierdoor sterk gestimuleerd. Deze zwachtels drukken weinig op het been wanneer je uitrust, je kan ze daarom ’s nachts in bed aanhouden. Elastische zwachtels bevorderen de bloedafvoer tijdens lopen veel minder. Bovendien veroorzaken elastische zwachtels een permanente druk op het been, ook wanneer je uitrust. Deze zwachtels mag je ’s nachts in bed niet aanhouden. De bloedtoevoer kan afgeklemd worden! Een behandeling met speciale niet elastische drukverbanden is daarom beter bij mensen die voldoende mobiel zijn.
Wetenswaardigheden van niet elastische zwachtels
De werking is beter wanneer je veel loopt. Douchen is mogelijk met een plastic beschermhoes voor gipsverband of bandages.
Therapeutisch elastische kousen
Zodra dat mogelijk is, wordt de voorkeur gegeven aan elastische kousen boven het gebruik van zwachtels. Het dragen van elastische kousen is vaak prettiger dan het dagelijks gebruik van zwachtels. Door permanent gebruik van deze kousen wordt geprobeerd om de klachten van de veneuze insufficiëntie te beperken en het ontstaan van “open benen” zoveel als mogelijk te voorkomen.
Bij behandeling van wonden (open benen) kunnen elastische kousen niet gebruikt worden. Het gebruik van zwachtels is dan noodzakelijk. Hierdoor wordt de bloedafvoer van het been het beste bevorderd.
Een elastische kous werkt alleen, wanneer deze goed op de maten van het been werd aangemeten. De maten van het been kunnen alleen opgemeten worden, wanneer er zich geen vocht in het been bevindt. Er zijn rondgebreide kousen zonder naad en kousen met een naad. De rondgebreide kousen zijn wat mooier en eleganter, maar zijn moeilijker exact naar de maten van het been te maken. Deze kousen zijn daarom niet voor iedereen geschikt. Soms zijn kousen met een naad beter. Bovendien kunnen kousen met een naad, door een andere breitechniek, beter aangetrokken worden.
Trek een elastische kous nooit in één keer aan. Eerst moet de kous goed om de voet zitten. Trek daarom eerst alleen het voetgedeelte aan. Trek vervolgens de kous tot halverwege het onderbeen op. Strijk de kous van onderen naar boven goed glad. Trek daarna de kous helemaal aan. Strijk de kous opnieuw goed glad. Er zijn hulpmiddelen, zoals bijv. Easy-Slide en Eureka, die het aan- of uittrekken van elastische kousen veel gemakkelijker maken. Deze hulpmiddelen zijn te koop bij bandagisten.
Het aantrekken van de kousen gaat beter wanneer je een rubber huishoudhandschoen gebruikt. Sla nooit de boord om. Dit belemmert een goede bloedafvoer. De elastische kousen worden in bed niet gebruikt. Elastische kousen verslijten. De rekbaarheid van de kous neemt geleidelijk af. De werking gaat langzaam verloren. Daarom moeten de kousen jaarlijks vervangen worden, ook wanneer deze uiterlijk nog geen tekenen van slijtage vertonen.
Elastische kousen slijten, anders dan men vaak denkt, het meest door:
Onvoldoende wassen; Gebruik van een verkeerd wasmiddel en wasverzachters; Gebruik van lotions, crèmes of zalven, die de rubber draden van de elastische kous aantasten.
Vervangen elastische kousen
De elastische kousen moeten jaarlijks vervangen worden. De elasticiteit gaat eruit en daarmee gaat de werking verloren. Ook wanneer de omvang van jouw been verandert, moeten nieuwe elastische kousen aangemeten worden. Kousen die niet exact passen op de maten van jouw been werken niet of slecht.
Wat kunt u zelf doen?
• Beweeg veel (lopen, fietsen, zwemmen) en draag, indien u die voorgeschreven heeft gekregen van uw dermatoloog, uw therapeutisch elastische kous, vooral bij warm weer. Juist op warme dagen is het dragen van de kous het hardst nodig.
• Voorkom overgewicht.
• Roken heeft een ongunstige invloed op de doorbloeding en bij wonden op de wondgenezing. Stoppen met roken is daarom ook ten zeerste aan te raden.
• Vermijdt knellende kledingstukken op de benen, zoals strakke broeken, elastische banden en dergelijke. Draag geen schoenen met hoge hakken. Dit verhindert een goede werking van de kuitspieren, waardoor de bloedafvoer uit de benen vermindert.
• Leg bij langdurig zitten de benen omhoog.
• Zorg goed voor uw huid en voorkom wondjes.
Indien gewenst kunnen wij in samenspraak met u een doorverwijzing verzorgen naar een GLI therapeut bij u in de buurt voor begeleiding bij een gezonde levensstijl. Uw verpleegkundige of dermatoloog kan u hierover meer informatie geven.
Wat zijn de vooruitzichten
De chronische veneuze insufficiëntie en “open benen” zijn het gevolg van een slechte bloedafvoer in de benen. De afvoer kan met hulpmiddelen verbeterd worden. Volledig herstel is vrijwel nooit mogelijk. Daarom kunnen de klachten in de toekomst opnieuw toenemen of kan opnieuw een “open been” ontstaan. Door het consequent gebruik van elastische kousen kan het ontstaan van nieuwe klachten uitgesteld worden.
Contact
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u tijdens werkdagen tussen 08:00 en 13:00 uur contact opnemen met het secretariaat van dermaTeam op telefoonnummer 0118-673050.
Na 13:00 uur zijn wij enkel voor spoedgevallen bereikbaar, kan uw vraag niet tot de volgende werkdag wachten? Bel dan 0118-673050 en kies optie 1. Of mail naar: dermateam@bravis.nl.
Bij spoed na 17:00 uur en in het weekend belt u naar de receptie van het Bravis ziekenhuis via 088 706 8000. Er wordt dan contact gelegd met een van onze dienstdoende dermatologen.
Ten slotte
Als u klachten heeft over de behandeling, de bejegening naar u toe of aanverwante zaken, kunt u een klacht indienen bij:
Patiënten Service Bureau,
Bravis Ziekenhuis,
Boerhaaveplein 1, 4624 VT, Bergen op Zoom.
Of email naar psb.boz@bravis.nl.
Bent u van mening dat bepaalde informatie ontbreekt of onduidelijk is, dan vernemen wij dat graag van u.
Alle informatie op deze website is met grote zorgvuldigheid samengesteld door dermatologen. Desondanks wijzen wij iedere aansprakelijkheid af voor eventuele onjuistheden of andere tekortkomingen in de aangeboden informatie en voor de mogelijke gevolgen daarvan.